LOREEN INFORMAZIOA

LOREAK
Lorea zurtoin txikiko eta bere inguruan petalo edo hoztoak dituen naturako gauza garrantzitsu eta txiki bat da . Lorea gehienengo landeren  sortzailea  da, bere funtzioa  haziak ipintzea da, beste lore edo landare askok hazteko. Lorea zati asko  ditu, hoietako bat  karpalo izaneko da, karpaloa lorearen alde femeninoa eta hozto berde bat da. Karpaloaren barruan konkretuki hiru zati daude estigma, estiloa eta obarioa. Estigma lorearen polena batzeko balio du, estiloa berriz tubo antzeko bat da,  tubo hori  oboluetaraino iristen da  eta azkenik obarioetan obuluak gordetzen dira. 



Lorearen sortzaile  ez den  aldea periantoa deitzen da, pariantoaren barrualdean bi zati desberdi aurki ditzakegu lehenegoa korola da eta bestea kaliz deitzen da. Korola loreen hoztoetaz edo petaloetaz osaturik dago eta bere funtzioa animaliei erakartzea da. Kaliza lorearen alde indartzua da, eta bere piezeei sepalos deitzen zaie. Eta azkenengo zatia Androzedoa da, androzeroaren barruan bi zati aurkitzen dira filamentoa eta antera, filamentoa boltsatzo bat da, eta  antera polenaren garauak gordeta dauden lekua da.
Loreak egunaren argia eta beroarekin oso azkar hazten dira, baina baita ere ondo ureztatu behar dituzu. Loreak kontrol bat behar dute gu bezala bestela bere bizimodua         ez da ondo joango.


Landareen sailkapena
Landareak bi multzotan bana ditzakegu, loredunak edo loregabeak. Loredunei fanerogamoak deitzen zaie berriz loregabeei kriptogamoak deitzen zaie.
Loredunak beraien ugalketa  hazien bidez egiten dute, loregabeak aldiz beraien ugalketa esporen bidez egiten dute.
Loredunak  bi multzotan sailkatzen dira angiospermoak, obuluak obulutegian dituztenak eta ginospermoak, obuluak agerian dituztenak. Angiospermoak zuhaitzak, zuhaixkak, belarrak eta landare loredunak dira,  ginospermoak  baita ere zuhaixkak eta  zuhaitzak dira.
Beste aldetik, hau da loregabeen aldetik, beste bi multzo daude hodirik gabeak eta hodidunak, hodirik gabeak goroldioak eta hepatikoak dira eta hodidunak garoak eta ekisetoak dira.




LANDAREEN  ELIKADURA
Animaliek gai organikoez elikatzen dira, berriz landareek gai inorganikoaz elikatzen dira. Landareek hostoen eta sustraien bidez elikatzen dira.  Airetik karbono dioxidoa hartzen dute eta aldiz oxigenoa bota edo kanporatu  egiten dute. 


Landareek fotosintesiaren bidez beraien elikagaiak sortzeko kapaz dira. Fotosintesia egiteko,  landareek elementu berde bat daukate klorofila deitzen dena. Klorofila eguzkiko argia tasen duen elementua da, horri esker fotosintesia egin daiteke. Fotosintesia eguzkiko argia energia kimikoan bihurtzen duen prozesu bat da.




LOREEN SAILKAPENA
Loreek talde desberdinetan sailkatzen dira, hiru talde daude beraien petaloen kopuruen arabera, beraien kolorearen arabera eta beraien tamaien arabera.

Petaloen kopuruaren arabera sailkatzen diren loreak :
  • Arruntak
  • Semidobleak
  • Doblea
  • Zuhurki beterik  
  • Betetak izan daitezkete.

Berriz berain petaloen kolorez sailkatzen diren loreak 
  • Monokoloreak
  • Bikoloreak
  • Multikoloreak 
  • Jaspeatuak  
  • Margoztuak izan daitezkete.
Azkenengo taldea beraien itzuraraz eta tamainaz sailkatzen dira, hauek
  • Globularrak
  • Sabalduak
  • Txata edo laua
  • Kuarteadoa 
  • Roseta  
  • Ponpon izan daitezke.